باریخ نیوز- یک کارشناس مسائل بین الملل درباره نقش روسیه در شکل گیری برجام اظهار داشت: بحث برجام تنها صنعت هستهای نیست، برجام توافق مهمی است که ابعاد مهم حقوقی، سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی دارد. روسیه در شکل گیری برجام نقش تسهیل کننده را داشت و کمک کرد تا این توافق شکل بگیرد؛ همچنان که آلمان، فرانسه و چین نیز چنین نقشی داشتند. حسن بهشتی پور گفت: اما باید گفت دو طرف اصلی برجام ایران و آمریکا بودند و اگر توافق بین این دو به دست نمیآمد آن پنج کشور دیگر در عمل کاری از دستشان برنمی آمد. وی ادامه داد: روسیه تا زمانی که ایران در چارچوب انرژی صلح آمیز هستهای حرکت کند با این برنامه موافق است و حتی به توسعه آن کمک هم میکند؛ تا به امروز هم این کار را انجام داده و در این زمینه مشکلی ندارد. اما اگر ایران تصمیم بگیرد خارج از محدودهی انرژی صلح آمیز هستهای حرکت کند و بر فرض به سمت تولید بمب هستهای برود روسیه این موضوع را تهدید حساب خواهد کرد. این کشور به هیچ وجه موافق نیست که ایران به سلاح هستهای مجهز شود. وی در ادامه با تاکید بر اینکه انرژی صلح آمیز هستهای دکترین نظامی ایران است بیان کرد: در واقع ایران هرگونه تلاش برای تولید و تکثیر سلاح هستهای را رد میکند. فتوای مقام معظم رهبری نیز در این زمینه وجود دارد و سند آن نیز در سازمان ملل متحد ثبت شده است؛ بنابراین تا زمانی که ایران این سیاست را دنبال میکند روسیه نیز از آن استقبال خواهد کرد، زیرا روسیه مشتری خوبی برای اورانیوم غنی شده ایران است و همچنین در صنعت هستهای در بوشهر سرمایه گذاری کرده است. این تحلیلگر تصریح کرد: در فاز دو سه بوشهر حدود ده میلیارد دلار از طرف روسها سرمایه گذاری شده است؛ بنابراین در این چهارچوب روسیه حتما با ایران همکاری میکند، زیرا منافعشان ایجاب میکند؛ از سوی دیگر منافع ایران نیز در این زمینه تامین میشود. اما اگر فعالیت هستهای ایران خارج از این چارچوب باشد روسیه و چین، ایرانی را که مسلح به سلاح هستهای باشد را تهدیدی علیه خودشان تلقی خواهند کرد.
وی بیان کرد: نظریهی قالب دربارهی نقش روسیه در برجام این است که این کشور همواره کارشکنی کرده است. اما اگر بخواهیم صادق باشیم روسیه قبل از آنکه تحریم شود هیچ مخالفتی با موضوع برجام نداشت و حتی از آن استقبال هم میکرد. برخلاف آنچه که گفته میشود ایران اگر تحریم نباشد روابط بهتری با روسیه برقرار خواهد کرد. وقتی که ترامپ از برجام خارج شد اولین شرکتهایی که ایران را ترک کردند چینی و روسی بودند، آنها به خاطر تحریمها مجبور بودند بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کنند؛ بنابراین قید ایران را زدند، شرکت روس نفت و گازپروم به سرعت از ایران خارج شدند، ولی پیش از اینها مشغول به همکاری با کشورمان بودند. میگوییم با روسیه روابط استراتژیک داریم؛ روسها هیچ وقت این را نمیگویند بهشتی پور با بیان اینکه روسیه بعد از تحریمهای مربوط به جنگ اوکراین چندان موافق احیای برجام نیست گفت: «اگر برجام تصویب شود موقعیت ایران در بازار انرژی تثبیت خواهد شد و ایران خواهد توانست بخشی از خلاء نبودن روسیه را پر کند. در نتیجه باید بین موضع روسیه نسبت به برجام قبل از تحریمهای اوکراین و موضع این کشور پس از اعمال این تحریمها تفکیک قائل شد.
بهشتی پور با بیان اینکه روسیه بعد از تحریمهای مربوط به جنگ اوکراین چندان موافق احیای برجام نیست گفت: اگر برجام تصویب شود موقعیت ایران در بازار انرژی تثبیت خواهد شد و ایران خواهد توانست بخشی از خلاء نبودن روسیه را پر کند. در نتیجه باید بین موضع روسیه نسبت به برجام قبل از تحریمهای اوکراین و موضع این کشور پس از اعمال این تحریمها تفکیک قائل شد.
در دورهی بعد از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین این کشور چندان دنبال توافق برجام نیست و نخواهد بود؛ نه حداقل تا زمانی که مسئلهی تحریمهای روسیه حل شود. از آنجایی که روسیه خود تحریم شده است طبیعی است که سعی کند برجام احیا نشود. هم اکنون منافع روسیه ایجاب میکند که ایران همچنان تحریم بماند و وارد بازار انرژی نشود.