باریخ نیوز- محمد اسلامی با بیان اینکه فنآوری هستهای یکی از پیشرانهای اصلی و تعیین کننده در توسعه علم و فنآوری است، گفت: حوزه هستهای بر خلاف اساسنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اساساً در انحصار ابرقدرتهاست و با ساز و کاری که در محیط بینالملل ایجاد کردهاند، اجازه نمیدهند این فنآوری به طور استاندارد در اختیار همه کشورها قرار گیرد و رفتاری مبتنی بر استاندارد دو گانه را در پیش گرفتهاند. با ایران هم در چارچوب همین رفتارهای دو گانه برخورد میکنند و با شیوهها و ابزارهای مختلف سعی کردهاند مانع پیشرفت ایران شوند، اما برخلاف میل آنها و با همه مزاحمتها از جمله تهدید به بمباران تاسیسات هستهای کشور، ترور دانشمندان و انواع خرابکاری تلاش برای از بین بردن انگیزه متخصصانمان، خوشبختانه ایران از صنعت هستهای پیشرفتهای برخوردار شد.
اسلامی درباره عملکرد سازمان انرژی اتمی در یک سال گذشته با اشاره به تکلیف این سازمان برای اجرای قانون اقدام راهبردی مجلس خاطرنشان کرد: در این چارچوب افزایش ظرفیت غنیسازی با استفاده از سانتریفیوژهای نسل ۶ که به لحاظ بهرهوری، تکنولوژی و ظرفیت، راندمان خوبی دارد و نیز افزایش درصد غنیسازی با بالاترین سرعت در دستور کار قرار گرفت. روزانه تعداد قابل ملاحظهای نسل جدید سانتریفیوژهای IR-۶ تولید، راهاندازی و نصب شد و غنیسازی بالای ۵ درصد که هدفگذاری قانون بود، به مرحله اجرا در آمد.
ظرف یک سال هزار سانتریفیوژ IR-۶ ساختیم
وی ادامه داد: نسبت به محدودیتهایی که برای ما در مذاکرات و برجام ایجاد شده بود و در حالی که تصور میکردند ما بعد از سال هشتم، دو آبشار میانی ۲۰ و ۳۰ سانتریفیوژ از نوع IR-۶ داشته باشیم، توانستیم ظرف یک سال از هزار دستگاه عبور کنیم و چند برابر تصورات آنها پیشرفت داشته باشیم.
رییس سازمان انرژی اتمی درباره حفظ سانتریفیوژهای IR-۶ در صورت بازگشت به برجام به ویژه که ایران در این بخش از برجام بسیار جلوتر است، گفت: از نظر ما مهم فرایند غنیسازی و هدفگذاری کمّی آن است که برای راکتورهای تحقیقاتی و قدرت و نیز تهیه تارگتهایی که در فرایند پرتودهی و شتابدهندهها مورد استفاده است، انجام شود.
برای بازگشت به برجام، ملاک همان جدول زمان برجام ۲۰۱۵ است
اسلامی در پاسخ به این پرسش که اگر بخواهیم به برجام ۲۰۱۵ بازگردیم، تکلیف تعهدات متقابل ایران و ۱+۵ که هر کدام در یک تاریخ متفاوت قرار دارند چه میشود؟ اجرای برخی تعهدات بسیار جلوتر از زمان تعیین شده است و برخی اصلا اجرایی نشده است، تصریح کرد: تاریخهای برجام یعنی روز مبدا، روز صفر و روز آغاز هستند؛ هر چقدر از این تاریخها گذشته، ملاک همان است. آنچه ما همواره در روند مذاکرات بر آن تاکید داشتیم این بوده است که همان جدول زمانی که در برجام ۲۰۱۵ است، باید باقی بماند و ملاک باشد.
وی در پاسخ به اینکه ایران در برنامه خود در سالهای گذشته اعلام کرده بود که سانتریفیوژهای IR-۶ جایگزین ماشینهای IR-۱ خواهد شد، آیا این ماشینها قرار است از رده خارج شوند؟ گفت: ما هیچکدام از ماشینهای نسلهای گذشته که برچیده میشوند را دور نمیاندازیم. هرکدام از اینها مزیتی دارند، این طور نیست که دیگر استفاده نداشته باشند. هر کدام در جای خود استفاده میشود و آنها را به هیچ وجه از دست نمیدهیم.
اسلامی درباره تولید و حفظ تارگت ۶۰ درصد اظهار کرد: ما توانستیم اصلاحاتی را در فرایندهای مربوط به غنیسازی انجام دهیم و استفاده از مواد غنی شده را برای بهرهبرداری عملی در زمینههایی به جز تولید سوخت یا ذخیره مواد غنیشده آماده کنیم، مثل غنیسازی ۲۰ درصد که برای تولید تارگت یا سوخت راکتور تهران مورد استفاده قرار گرفته است. اما تکمیل، ادامه و تولید تارگت ۶۰ درصد که در دنیا کمتر کشوری مبادرت به آن کرده است یک کار تحقیقاتی پیشرفته بود تا ما بتوانیم با بهرهوری موثر تارگتها را برای تولید رادیودارو استفاده کنیم.
سند توسعه راهبردی سازمان انرژی اتمی در افق ۲۰ ساله را تهیه کردیم
رییس سازمان انرژی اتمی در ادامه درباره دیگر اقدامات سازمان در یک سال گذشته با بیان اینکه برای توسعه فنآوری هستهای در زندگی مردم و اقتصاد ملی، برنامههایی را باید در دستور کار قرار دهیم، گفت: انرژی پاک از جمله انرژی هستهای در مقابله با تغییرات آب و هوایی و آلایندههایی که موجب تغییر اقلیم و اکوسیستم میشود، بسیار مهم است. ما برای توسعه صنعت هستهای چشماندازی را طراحی کردیم، از این رو یک سند راهبردی جامع در حال تهیه است که فقدان آن در سند جامع تحول دولت که پیش از آن در مطالعات کارگروههای علمی و مدیریتی و اجرایی که آقای رییسی قبل از انتخابات تشکیل داده و آسیبشناسی کرده بودند، مشخص بود. ما با به کارگیری خبرگان و صاحبنظران سند توسعه راهبردی سازمان انرژی اتمی در افق ۲۰ ساله را تهیه کردیم و یک هدفگذاری جامع به لحاظ کمّی و کیفی انجام دادیم که افزودن ۱۰ هزار مگاوات برق هستهای به سبد انرژی کشور از جمله این برنامهها است.
معاون رییس جمهور در پاسخ به این پرسش که سند توسعه راهبردی تهیه شده با سندی که در زمان اجرایی شدن برجام سازمان انرژی اتمی به آژانس ارائه کرد متفاوت است؟ گفت: آن سندی که ارائه شده تنها محدود به برنامه بلندمدت تحقیق و توسعه بوده است و سند توسعه راهبردی جامع سازمان تلقی نمیشود. عمده تمرکز آن سند ۱۵ ساله روی غنی سازی و چرخه سوخت بوده است، اما سند راهبردی همه ابعاد را مدنظر قرار میدهد.
وی درباره ارائه سند چارچوب برنامه کشوری (CPF) به آژانس با بیان اینکه لزوماً نیازی به ارائه چنین سندی به آژانس نبود، اما در سال جاری این کار را انجام دادیم، گفت: به لحاظ عرف کشورهای عضو چارچوب برنامه ملیشان را به آژانس اطلاع میدهند.
اسلامی تاکید کرد که برای اولین بار در تاریخ ایران سند مذکور تحت عنوان CPF طراحی و تهیه شد و بعد از طی مراحل مربوطه در اختیار آژانس قرار گرفت.
سوالات آژانس مبنای پادمانی ندارد
رییس سازمان انرژی اتمی درباره سوالات باقیمانده آژانس و اینکه این سوالات از نظر شما جدید و در قالب پادمان است یا ادامه مسائل PMD است؟ گفت: از نظر من، اینها همه بهانه سیاسی هستند. مشابه آنچه در PMD بود. مکانهایی که از آن نام میبرند و اتهاماتی که مطرح میشود، همانهایی است که از حنجره صهیونیستها و منافقین شنیده میشود. اینها سالهاست این حرفها را تکرار میکنند.
وی ادامه داد: ۱۶ نهاد اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و اخیرا در سال ۲۰۲۲، تعداد زیادی از نهادهای امنیتی آنان به طور غیرمستقیم بر صلح آمیز بودن برنامه ایران صحه گذاشتهاند. طرح مجدد سوالات با اتهامات بیاساس، ابزاری است برای تخریب برنامه هستهای ایران. فلسفه وجودی برجام مولود پاسخ به این اتهامات است. اما میبینید از همان حنجره که میگوید میخواهد صنعت هستهای ما را از بین ببرد و بمباران کند، این اسناد و مدارک جعلی بیان میشود. این حنجره که مشخص است، متلعق به دشمن ما است و برای برنامه هستهای ایران خط و نشان میکشد، سعی دارد از طریق اسناد جعلی به نحو دیگری به ما فشار آورد، از این رو معتقدم این سوالات ادامه همان PMD است و اصلا مبنای پادمانی ندارد، چون ایران سایت هستهای معرفی نشده ندارد.
اسلامی در پاسخ به اینکه پس چرا قبول کردید که به سوالات آژانس در چارچوب پادمان جامع پاسخ دهید؟ اظهار کرد: در دولت گذشته متاسفانه قبول کردیم که بیایند و این مکانها را ببینند. آمدند و دیدند، اما سوالات همچنان ادامه داشت. در دوره ما گفتند اگر اینها را پاسخ دهید ما این پرونده را میبندیم. این سوالات چهار مورد بود. درباره یک مورد قانع شدند و گفتند که دیگر سوالی نداریم، اما در گزارش شورای حکام مجدد همان موردی که بسته بودند را دوباره به شکل دیگری مطرح کردند، خوب اگر حسن نیت بود نباید آن یک مورد را دیگر مینوشت.
وی تاکید کرد: این اقدامات و سوالات در ادامه همان عملیات تخریب، ترور و خرابکاری است. اینها سلسله مسائل و پازلی برای تخریب برنامه هستهای ایران است و ما اینها را از هم جدا نمیبینیم. ما حافظهمان را از دست ندادیم. چند سال میگفتند در لویزان، جنوب تهران، تورقوزآباد فلان انبار است و بهمان اقدام شده است یا مدام درباره پارچین صحبت میکردند. چه شد؟ آمدند، دیدند و بازرسی کردند، اما چیزی آنجا نبود. این اتهامزنیها بدجور به دلشان چسبیده و خوب میتوانند با این کارها برنامه هستهای ایران را معطل نگه دارند، اما دوره این چیزها دیگر تمام شده است.
اگر سوالات آژانس بسته نشود، روز “باز اجرا”یی وجود ندارد
معاون رییس جمهور در پاسخ به اینکه برخی گزارشهای رسانهای مدعی هستند ایران از درخواستش برای بسته شدن سوالات پادمانی عبور کرده است؟ اظهار کرد: آنچه ما نوشتیم قاطع است. ما قصد و تاکیدمان این است که اگر برای روز “باز اجرا” این سوالات بسته نشود، یعنی روز “باز اجرا”یی وجود ندارد. عقبنشینی هم نکردیم و نمیتوانیم هم عقبنشینی کنیم. ما نمیتوانیم بنشینیم مردم ایران را به دلایل واهی تحریم کنند.
وی درباره اثر مذاکراتی واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام گفت: واضح است که اقدامات ایران اثر مثبت داشت، آنها همان شب تماس گرفتند و گفتند تصمیمشان این است که به برجام برگردند.
متن پیشنویس کار شده، تصمیم کلی کشور است
رییس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه از متن پیشنویس احیای برجام به ویژه در بخش تعهدات هستهای و ضمانتهای لازم برای برگشت پذیری دفاع میکنید و آن را قبول دارید؟ خاطرنشان کرد: آنچه کار شده تصمیم کلی کشور است.
وی در پاسخ به اینکه اگر بعدا انتقاد شود که صنعت هستهای از بین رفت یا سایت فردو را به زمین فوتبال تبدیل کردید، پاسختان چه خواهد بود؟ گفت: مذاکره داد و ستد است، کلاس انشا نیست که حرفهای قشنگ آنجا بزنید. اکثر مطالب در مذاکرات هم بر سر لغو تحریمهاست و توجه اصلی بر ماندگاری و پایداری دستور لغو تحریمهاست که به هر بهانه نخواهند آنها را برگردانند که سختی مذاکرات هم همین جاست.
اسلامی خاطرنشان کرد: تمام تلاشمان این بوده و هست که قدرت و ظرفیت مذاکره کننده مان را در مذاکرات افزایش دهیم. ما در شرایط و محیطی در فضای بینالملل هستیم که هر که زورش بیش سهمش بیشتر. در این فضا چیزی نیست که با خواهش بتوانیم بگیریم، زورگیر را فقط با زور میتوان زمین زد. کشور ما هم هزینههای استقلالش سنگین بوده، اما زیرساخت و پیشرفتهای بزرگ و خوبی هم اتفاق افتاده است. اگر خودمان، خودمان را تضعیف نکنیم رشدمان تصاعدی اتفاق میافتد.
وی با بیان اینکه ما چه با برجام، چه بدون برجام برای صنعت هستهای کشور برنامه داریم، اظهار کرد: برای من مهم است که هیاهوی هستهای را از بین ببریم و توسعه هستهای را در همه زمینهها از جمله چرخه سوخت گسترش دهیم. مهم است تاثیر انرژی هستهای را در زندگی مردم و اقتصاد ملی وارد کنیم. در دنیا میگویند شما غنیسازی برای چه میکنید؟ خوب تهیه برنامه جامع راهبردی برای همین است. اینها پاسخ روشنی به این جریان انحرافی است و البته اینکه مردم ببینند انرژی هستهای در خدمت پیشرفت و رفاه آنهاست.
منبع: ایسنا
بدون دیدگاه