پرونده هسته‌ای و انتخابات‌کنگره
مهدی مطهرنیا
کارشناس روابط بین‌الملل
باریخ نیوز- نتيجه انتخابات رژيم صهيونيستي نشان‌دهنده روي کار آمدن يک دولت راستگرا در تل‌آويو است. اين مورد را اگر درکنار اکثريت جمهوريخواه در مجلس نمايندگان آمريکا و احتمالا اکثريت سناي آمريکا به نفع جمهوريخواهان قرار دهيم، اين موارد زمينه‌هايي را ايجاد مي‌کند که در سياست‌هاي دولت بايدن مي‌تواند اثرگذار باشد. اگر چه بر اساس پيش‌بيني‌هايي که به عمل مي‌آمد امواج قرمز نتوانست آنگونه که بايد و شايد بر حوزه سياست آمريکا درکنگره اثرگذار باشد و به رغم اينکه برخي معتقد بودند جمهوريخواهان اکثريت غالب کنگره را به دست خواهند آورد اما اکثريت نسبي جمهوريخواهان برمجلس نمايندگان آمريکا مسجل شد. البته بايدن نسبت به اوباما و همچنين بيل کلينتون در انتخابات ميان دوره‌اي کنگره شانس بهتري را داشته است و اکنون کنگره‌اي که او شاهد آن است نسبت به کنگره‌اي که اوباما و بيل کلينتون با آن روبه‌رو شدند، وضعيت بهتري را نشان مي‌دهد. هرچند اين آرايش بر عرصه سياست‌هاي دولت بايدن اثر خود را به جاي مي‌گذارد. با توجه به بسيج آبي‌ها، عليه قرمزها و نگراني دموکرات‌ها از روي کار آمدن مجدد ترامپ، اکنون قرمزها و جمهوريخواهان بايد از وضعيت موجود براي اثرگذاري انتخابات 2024 بيش‌ترين استفاده را بکنند. از اين روست که بايد به اثرات اکثريت جمهوريخواه در مجلس نمايندگان آمريکا و همچنين سناي آمريکا توجه داشت. آنچه هم اکنون مسجل است مجلس نمايندگان اکثريت دموکرات خود را از دست داده است. نانسي پلوسي بايد جاي خود را به ران دسانتيس بسپارد و جمهوريخواهان مي‌توانند با توجه به رويکردهايي که رئيس جديد مجلس نمايندگان و نزديکي او به ترامپ دارد زمينه‌هاي استيضاح بايدن را فراهم کنند. استيضاح بايدن به اکثريت مجلس نمايندگان نيازمند است که اکنون جمهوريخواهان آن را در دست دارند. اگر چه برکناري و عزل وي به اکثريت سنا نيازخواهد داشت اما در اين زمينه مي‌توانند مانعي براي جو بايدن باشند. از طرف ديگر نزديکي رئيس احتمالي آينده مجلس نمايندگان آمريکا به ترامپ مطرح است. به رغم مرزهايي که اين دو با يکديگر داشتند، اما دوستي بيشتري بين آنها وجود دارد و اين مي‌تواند بيانگر سياست‌هاي حزب جمهوريخواه با جهت‌گيري ترامپيستي باشد. از اين جهت مي‌توان گفت مجلس نمايندگان راديکال‌تري نسبت به گذشته وجود خواهد داشت که سياست‌هاي بايدن در برابر کشورهاي گوناگون به ويژه ايران را تحت تاثير قرار مي‌دهد. فرصت‌هاي بسياري در ارتباط با برجام يعني برنامه جامع اقدام مشترک نه به تنهايي برنامه پرونده هسته‌اي در زمان اوباما به دست آمد و بعد از آن نيز از دست رفت. دولت جوبايدن دولتي بود که تلاش کرد در مذاکرات وين زمينه‌هايي را براي بازگشت به برجام حاصل و توافقي را با تهران به‌امضا برساند. روي کار آمدن دولت سيزدهم مسير مذاکرات را به سمت و سويي برد اما در نهايت با توجه به موضع‌گيري‌هاي اخير ترامپ اين خواسته‌هاي حداکثري به حداقل تنزل پيدا کرد. به گونه‌اي که حتي تحريم‌هاي ترامپي مورد نظر جمهوري اسلامي ايران به کنار نرفت. بعدها دولت در تهران تمايل خود را به امضاي توافق بدون خارج شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامي از ليست تهران از نظر دور نداشت اما هيچ گاه توافقي امضا نشد چرا که آمريکايي‌ها از موضع‌‌هاي قبلي خود چه در دولت اوباما و چه در دولت ترامپ، عدول نکردند. در همين حال مسائل داخلي ايران روي داد و زمينه‌هاي ايجاد فضايي را شکل بخشيد که در آستانه انتخابات آمريکا جهت‌گيري دولت آمريکا را از يک بخش به دو بخش در برابر تهران تبديل کرد. ديدگاه تک بخشي آمريکايي‌ها ادامه مذاکرات با تهران در چار چوب 1+5 براي رسيدن به توافق در آستانه انتخابات آمريکا و قبل از اعتراضات در ايران آمريکايي‌ها مساله مذاکره با تهران را به بعد از انتخابات ميان‌دوره‌اي ارجاع دادند اما وقوع اعتراضات در ايران زمينه‌هاي ايجاد يک نوع سياست دو بخشي را براي دولت آمريکا فراهم‌کرد. آمريکا اعلام کرد که از يک سو آماده مذاکره با تهران است و از سوي ديگر تحريم‌هاي خود را عليه تهران ادامه مي‌دهد. اکنون با شکل‌گيري يک مجلس نمايندگان و کنگره داراي اکثريت جمهوريخواه اين سياست دو بخشي با معضل و چالش جدي روبه‌رو مي‌شود و به نظر مي‌رسد دولت بايدن مانند گذشته در ارتباط با تهران بيشتر پاي فشاري بر مذاکره فزون‌تر از اعمال فشار بر تهران داشته باشد. با توجه به اکثريت جمهوريخواه فشارهاي بر دولت بايدن در پرونده ايران بيشتر خواهد شد و بدين ترتيب ارجحيت اعمال فشار بر تهران بر مساله مذاکره با دولت حاکم با ايران خود را به نمايش خواهد گذاشت. آمريکايي‌ها در دولت بايدن از مذاکره به طورکامل دست نخواهند کشيد. ديپلماسي ايجاب مي‌کند آنها مذاکره با ايران را کنار نگذارند اما در عمل انجام مذاکره با ايران بسيار سخت‌تر از دوران نخست بايدن در 2 سال گذشته خواهد بود.
منبع: آرمان ملی
